-->
စိတ်မရှိတဲ့ရေကို မိမိလိုရာသို့ရောက်အောင် မြောင်းသွယ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင် စိတ်ရှိတဲ့ ငါဟာ မိမိစိတ်ကို နိုင်အောင်ထိန်းပြီး တရားရအောင် ဘာလို့မလုပ်နိုင်ရမှာလဲ * * * * * * * * * * အသက်မရှိတဲ့ သစ်သားကို လှည်းဘီးလို ဝိုင်းအောင်ပြုလုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင် အသက်ရှိတဲ့ ငါဟာ မိမိတရားအပေါ်မှာပဲ အာရုံရောက်အောင် ဘာလို့မလုပ်နိုင်ရမှာလဲ * * * * * * * * * * သက်မဲ့ဖြစ်တဲ့ ဝါးလုံးကို မြှားတံလို ဖြောင့်တန်းအောင်ပြုလုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင် သက်ရှိဖြစ်တဲ့ ငါ့ရဲ့စိတ်ကို တရားပေါ်မှာပဲ စိတ်ဖြောင့်အောင် ဘာလို့မလုပ်နိုင်ရမှာလဲ

Thursday, February 14, 2013

အံ့ဖွယ်ရှစ်ဖြာ သာသနာ




ဂေါတမရှင်တော် ဗုဒ္ဓလက်ထက် ဘုရားရှင်သည် ဝေရဉ္ဇနာပြည်အနီး “နရေရု” ခေါ်တဲ့ တမာပင်ရင်းမှာ သီတင်းသုံးနေစဉ်အချိန် - - ပဟာရာဒ ခေါ်အသူရိန်နတ်မင်းကြီးက ဘုရားရှင်ကို မေးတဲ့စကားဖြစ်ပါတယ်။ အသူရိန် နတ်မင်းကြီးကို ဘုရားရှင်ကစပြီး “ သင်နေထိုင်ရာဖြစ်တဲ့ သမုဒ္ဒရာကြီးမှာ အံ့သြဖွယ်ရာ ဘယ်နှစ်မျိုးရှိသလဲ ” ၊ “ အံ့သြဖွယ်ရာ ရှစ်မျိုးရှိပါတယ်ဘုရား ” လို့လျှောက်ထားပါတယ်။ အဲဒီနောက် ပဟာရာဒ အသူရိန်နတ်မင်းကြီးကလည်း “ မြတ်စွာဘုရား . .  အရှင်ဘုရားရဲ့ သာသနာမှာရော အံ့ဖွယ်ရာ ဘယ်နှစ်မျိုး ရှိပါသလဲဘုရား ” . . . ငါဘုရားရှင်တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ သာသနာဆိုတာလည်း အံ့ဖွယ်ရှစ်မျိုးနဲ့ ပြည့်စုံတဲ့ သာသနာတော်မြတ် ဖြစ်ပါတယ်၊ အဲဒီ အံ့ဖွယ်ရှစ်ဖြာ သာသနာဆိုတာ ဘာတွေလည်းဆိုရင်  . . . 

၁။ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးဆိုတာ အစဉ်အတိုင်း နက်သွားတယ် အစကတည်းက နက်သွားတာမဟုတ်ပါဘူး။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ နက်မှန်းမသိ နက်သွားသလိုပဲတဲ့။ ဒီဥပမာလို ငါဘုရားသာသနာတော်မြတ်ကြီးကလည်း အစဉ်အတိုင်း သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ကျင့်စဉ်အတိုင်း တဖြည်းဖြည်း မြင့်မားလာသလို။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာ သာသနာတော်ကြီးရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးကြောင့် ပြန့်ပွားလာတဲ့ အကျင့် ပဋိပတ်ဆိုတာကလည်း ဒီလိုပါပဲ၊ အရဟတ္တမဂ် အရဟတ္တဖိုလ် ရဖို့ရာအတွက် သာသနာရဲ့ အဆုံးအမ ကျင့်စဉ်ကလည်း အစဉ်အတိုင်း လေးနက်သွားတယ်။ ဒါနပြုတယ်ဆိုတာ ရလာတဲ့လူ့ဘဝကို စီးပွားဥစ္စာတွေ နှင့် ပြည့်စုံစေတယ်။ သီလဆိုတာက ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကို ထိန်းသိမ်းပြီး နေထိုင်ကျင့်သုံးရင် အနာရောဂါကင်း ကျန်းမာခြင်းနှင့် ပြည့်စုံစေတယ်၊ ဝိပဿနာဆိုတာက စိတ်ရဲ့ အညစ်အကြေးဖြစ်တဲ့ ကိုယ်တွင်းကိလေသာ အပူမှန်သမျှကင်းဝေး၊ သောကဟူသမျှ ချုပ်ငြိမ်းစေတယ်။ ဒါ အံ့ဖွယ်တစ်ခု ဒီအံ့ဖွယ်က တခြားသော ဘာသာအယူဝါဒတွေမှာ မရှိပါဘူး။ ထေရဝါဒ သာသနာတော်မှာပဲရှိပါတယ်။ ဒါက ထူးခြားတဲ့ ဂုဏ်တစ်မျိုးပါ။

ဆောင် - သီလကစ နိဗ္ဗာန်ထိအောင် တစ်စ တစ်စ နက်နဲစွာ သာသနာ့ အံ့ဖွယ်တော်။

၂။ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးထဲကရေတွေ ဘယ်လောက်များများ ကမ်းကို လွန်သွားတယ်ဆိုတာ မရှိ။ အင်း၊ အိုင်၊ ကန် တွေ ရေလျှံပေမယ့် မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးထဲက ရေတွေကတော့ လျှံတယ်ဆိုတာ မရှိဘူးတဲ့၊ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးရဲ့ အံ့ဖွယ်ပါပဲ။ သာသနာမှာလည်း သာသနာ့ဝန်ထမ်း ရဟန်းတော်တွေဟာ ဘုရားရှင် ပိုင်းခြားသတ်မှတ်ထားတဲ့ ကိုယ်ကျင့်သီလ သိက္ခာဝိနည်း စည်းကမ်း (ဥပဒေ) သိက္ခာပုဒ် ပညတ်ချက်တွေကို မကျော်လွန်ကြဘူး။

ဆောင် - ဝိနည်းစည်းကမ်း၊ မကျော်လွှမ်းဘဲ ရဟန်းပီသ၊ ကျင့်ကုန်စွ သာသနာ့အံ့ဖွယ်တော်။

၃။ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးမှာ လူသေကောင်ပုဒ်၊ ခွေးသေပုပ်တွေရှိရင် ကြာကြာမနေနိုင်၊ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးရဲ့ လှိုင်းခတ်ပေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် အပုပ်နဲ့ အညစ်အကြေးမှန်သမျှ လွင့်စင်သွားတယ်။ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးထဲမှာ ကြာကြာမနေနိုင်ဘဲ ကမ်းကိုရောက်သွားသလို၊ ထို့အတူ ဘုရားရှင်သာသနာမှာလည်း မဟုတ်တဲ့ အကျင့်တွေကို ကျင့်နေတဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက် မှန်သမျှ မကောင်းတဲ့အကျင့်တွေကို ကျင့်ပြီး အပုပ်နံ့ ရှိတဲ့သူတွေ ဘုရားရှင်သာသနာမှာ ကြာကြာနေခွင့် မရှိဘူး။ သံဃာဝိနည်းစည်းကမ်းနဲ့ မညီညွတ်ရင်သံဃာက လက်မခံ၊ ဖယ်ထုတ်ခြင်း ခံရတယ်။ ဘုရားရှင် သာသနာက အပုပ်နံ့တွေမရှိ ပကတိစင်ကြယ်နေတယ်။

ဆောင် - ရဟန်းဒုဿီ၊ အလဇ္ဇီသို့ မတည်နိုင်ကြ ကင်းစဉ်ပ၊ သာသနာ့အံ့ဖွယ်တော်။

၄။ ဂင်္ဂါ၊ ယမုံနာ၊ အစိရဝတီ၊ သရဘူ၊ မဟီ ဆိုတဲ့မြစ်ကြီးငါးသွယ်ထဲကရေတွေသည် အမည်တွေအမျိုးမျိုးပြောင်းလဲစီးဆင်းနေပေမယ့် မဟာသမုဒ္ဒရာ မြစ်ကြီးထဲကို ရောက်လာတဲ့ ရေတွေအားလုံး အမည်တစ်မျိုးတည်းဖြစ်သွားတယ်။ သာသနာမှာလည်း လူအမျိုးမျိုး၊ ဇာတ်အမျိုးမျိုးတို့သည် မြတ်ဗုဒ္ဓ သာသနာ့ဘောင်တွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာပါက မင်း၊ သူကြွယ်၊ သူဌေး၊ ဆင်းရဲသား စသည် မခွဲခြားပဲ ဘုရားသားတော်အဖြစ်သို့သာတည်သွားတယ်။ ဒါက သာသနာရဲ့ အံ့ဖွယ်တစ်ပါးပါ။

ဆောင် - ရဟန်းဖြစ်လျှင်၊ မျိုးဇာတ်စဉ်၍၊ ခေါ်တွင် သမဏ အမည်ရ၊ သာသနာ့အံ့ဖွယ်တော်။

၅။ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးသည် ကောင်းကင်က ကျလာသော ရေတွေအားလုံး မြစ်ကြီးငါးသွယ် ဘယ်ကလာတဲ့ ရေပဲဖြစ်ဖြစ် သမုဒ္ဒရာကြီးထဲကို ရောက်လာရင် လျော့လျှံသွားတယ်မရှိဘူး။ ဒီအတိုင်းပဲ သာသနာတော်အတွင်းမှာ နိဗ္ဗာန်ကို စံဝင်သွားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်တွေ ဘယ်လောက်ရှိရှိ နိဗ္ဗာန်ကြီးက လျော့သွားတယ် မရှိဘူး။ အားလုံး လက်ခံတဲ့ သဘာဝရှိတယ်။

ဆောင် - ရွှေပြည်နိဗ္ဗာန်၊ အများစံလည်း၊ ပြည့်လျံကင်းပ၊ ထူးခြားလှ သာသနာ့အံ့ဖွယ်တော်။

၆။ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးက ရေတွေသည် အရသာတစ်မျိုးပဲရှိသလို၊ အဲဒီအရသာတစ်မျိုးဟာ ဆားငံဆိုတဲ့ အရသာတစ်မျိုးတည်းရှိခြင်းက မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးရဲ့ အံ့ဖွယ်တစ်ရပ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ထို့အတူ ဦးဇင်းတို့သာသနာတော်မှာလည်း ဒါန၊ သီလ၊ ဝိပဿနာတွေကျင့်သုံး လိုက်နာပြီးရင် နောက်ဆုံးအနှစ်ဖြစ်တဲ့အရသာကတော့ သံသရာက လွတ်မြောက်မှု၊ ထွက်မြောက်ရာ အမှန်ဖြစ်တဲ့ ဝိမုတ္တိရသ တစ်မျိုးတည်းသာရှိတယ်တဲ့။ ကိလေသာအပူဘေးက လွတ်မြောက်သူတိုင်း ရရှိတဲ့အကျိုးကျေးဇူး ထူးခြားမှုပါ။ ဒါကလည်း ထူးခြားတဲ့ အံ့ဖွယ်ရာတစ်ပါး ဖြစ်ပါတယ်။

ဆောင် - မဂ်ဖိုလ်ရရှိ၊ ခံစားဘိ၊ ဝိမုတ္တိရသ၊ တူညီမှ သာသနာ့အံ့ဖွယ်တော်။

၇။ သမုဒ္ဒရာကြီးဟာ ရတနာအမျိုးမျိုးတို့ရဲ့ တည်ရှိရာနေရာဖြစ်တယ်။ ပါဠိလိုကတော့ “ ရတနာကရ ” တဲ့။ ရွှေ၊ ငွေ၊ စိန်၊ ကျောက်၊ သန္တာ၊ နီလာ၊ ပတ္တမြား အစရှိတဲ့ ရတနာများစွာ ရတနာအမျိုးမျိုးတို့ရဲ့ တည်ရာဖြစ်တယ်။ အဲဒီလို ထေရဝါဒ မြတ်ဗုဒ္ဓသာသနာတော်မှာလည်း
(၁) သတိပဌာန် - တည်းဟူသောရတနာ
(၂) ဣဒ္ဓိပါဒ် - တည်းဟူသောရတနာ
(၃) မဂ်ဖိုလ် - တည်းဟူသောရတနာ
(၄) မဂ္ဂင်ရှစ်ပါး - အစရှိသောရတနာ
(၅) ဗောဓိပက္ခိယတရား - စသည့်တည်ရှိရာ ရတနာအမျိုးမျိုးကိုနှစ်သက်သူတိုင်း၊ ငြိမ်းချမ်းလိုသူတိုင်း၊ ရယူကျင့်သုံးနိုင်တယ်။ လောကလူတွေ သာသနာရဲ့ အနှစ်ဖြစ်တဲ့ ဝိပဿနာတရားအလုပ် အားထုတ်တဲ့ သူတွေကတော့ သာသနာရဲ့ အဆီအနှစ်ကို ဖော်ထုတ်စားသုံးနိုင်ကြတယ်။ သိသူဖော်စားကြလို့ ဒုက္ခခပ်သိမ်း ငြိမ်းကုန်ကြတယ်။ မသိသူတွေကတော့ ကျော်လွန်သွားကြလို့ဆင်းရဲဒုက္ခ ဖြစ်နေကြရတယ်။ ငါ၊ ငါ့ဥစ္စာ၊ ငါ့ဇနီး၊ ငါ့သမီး ဆိုတဲ့ မမြဲခြင်းတွေကို မြဲတယ်ထင်ပြီး စွဲလန်းမှုတွေနဲ့ ဘဝနိဂုံး အဆုံးသတ်ပြီး ချားရဟတ်လို လည်ပတ်ကာ ကုသိုလ်အလုပ် ဝိပဿနာအလုပ်တွေ မေ့လျော့နေကြတယ်။ သိသူတွေက ဘဝတန်ဖိုးကို နားလည်ကြတယ်။ လူ့ဘ၀ ခဏလေးကို ဓမ္မဖြင့် ဘဝကို အလှဆင်ကြတယ်။ အဲဒီရတနာအမျိုးမျိုးက ဘုရားရှင်ပွင့်တဲ့ အခါမှာပဲ ဒီအခွင့်အရေးမျိုးကို ရရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါလည်း ဘုရားရှင် သာသနာတော်ကြီးရဲ့ ထူးခြားတဲ့ “ အစ္ဆရိယ ” အံ့သြဖွယ်တစ်ပါး ဖြစ်ပါတယ်။

ဆောင် - ဗောဓိပက္ခိယ၊ ဓမ္မရတနာပြည့်စုံစွာ၊ သာသနာ့အံ့ဖွယ်တော်။

၈။ မဟာသမုဒ္ဒရာကြီးဟာ ကြီးကျယ်သော သတ္တဝါတို့ရဲ့တည်နေရာ နတ်တွေ၊ နဂါးတွေ စသည့် ရေပိုင်နက်မှာ နေထိုင်ကြသည့် သတ္တဝါကြီးတွေရဲ့ တည်ရာနေရာဖြစ်တယ်။ အဲဒီလိုပါပဲ ထေရဝါဒ သာသနာတော်မြတ်ကြီးကလည်း ကြီးကျယ်မြင့်မြတ်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏တည်နေရာ မဂ္ဂဌာန်ပုဂ္ဂိုလ်လေးယောက်၊ ဖလဌာန်ပုဂ္ဂိုလ်လေးယောက်တို့၏ တည်နေရာ အရိယာမွန်၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့တည်နေရာဖြစ်တယ်။ ထူးခြားမွန်မြတ်သော ဘုရားရဟန္တာမထေရ်၊ အရိယာသူတော်စင် သူတော်ကောင်းတို့ရဲ့ တည်နေရာမို့ “ အစ္ဆရိယ ” သာသနာ အံ့ဖွယ်ရှစ်ဖြာ သာသနာတော်မြတ်ကြီးပါ။ ဒီအခွင့်အရေးမျိုးက မြတ်ဗုဒ္ဓသာသနာမှာပဲ ရှိပါတယ်။

ဆောင် - မဂ်ဖိုလ်ရပြီး ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတို့၊ ခိုမှီး ပျော်ရာ မွေ့လျော်ရာ၊ သာသနာ့အံ့ဖွယ်တော်။



အရှင်တိလောကသာရ (နတ်မောက်) ရေးသားတော်မူသော -

ရဟန်းဘဝတန်ဖိုး သင်္ကန်းတန်ခိုး ” စာအုပ်မှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

Saturday, February 9, 2013

ရွင္အာဒိစၥရံသီ (ဆရာဦးဆန္းလြင္) ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ အလြတ္သင္အေျချပဳ ၀ိပႆနာသင္တန္းတရားေတာ္မ်ား


“ သဗၺဒါနံ ဓမၼဒါနံ ဇိနာတိ ”

Saturday, February 2, 2013

အရွင္ သုမန (ပခုကၠဴ) ၏ ဓမၼလက္ေဆာင္



ပဲခူးတိုင္း၊ ပဲခူးၿမိဳ႕၊ က်ံဳးေထာင့္ ၀ိပႆနာ စာသင္တိုက္ ပဓာန နာယက ဆရာေတာ္ မဟာဂႏၴ၀ါစကပ႑ိတ ဘဒၵႏၲ ပညာေဇာတ ၏ တပည့္ အရွင္ သုမန (ပခုကၠဴ) ၏ ဓမၼလက္ေဆာင္


ဘုရားကန္ေတာ့ရန္

          ၾသကာသ ၾသကာသ ၾသကာသ ကာယကံ ၀စီကံ မေနာကံ သဗၺေဒါသ ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္တို႔ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာ ပထမ ဒုတိယ တတိယ တစ္ႀကိမ္ ႏွစ္ႀကိမ္ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ေအာင္ ဘုရားရတနာ တရားရတနာ သံဃာရတနာ တည္းဟူေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးႏွင့္ မိဘဆရာသမားတို႔အား ရိုေသျမတ္ႏိုး လက္စံုမိုး၍ ရွိခိုးပူေဇာ္ ဖူးေျမႇာ္မာန္ေလွ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏ အရွင္ဘုရား၊ ကန္ေတာ့ရေသာ ေကာင္းမႈကံေစတနာ တို႔ေၾကာင့္ တပည့္ေတာ္တို႔ အားထုတ္ဆဲျဖစ္ေသာ ၀ိပႆနာဉာဏ္သည္ လွ်င္ျမန္စြာ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္သို႔ ေက်းဇူးျပဳေသာအားျဖင့္ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ ျပဳရပါလို၏ အရွင္ဘုရား။


ေယာဂီမ်ား ပရိကံျပဳရန္

၁။ ဘုရားတပည့္ေတာ္၏ ခႏၶာငါးပါး၊ ရုပ္နာမ္ (၂)ပါးကို ျမတ္စြာဘုရားအား လွဴဒါန္းပါ၏ အရွင္ဘုရား။
၂။ ယခုဘ၀ ေရွးေရွးဘ၀ ေတာ္စပ္ၾကကုန္ေသာ မိဘ၊ ဆရာ၊ ပုဂိၢဳလ္သူျမတ္တို႔အား ကံသံုးပါးတို႔ျဖင့္ျပစ္မွား က်ဴးလြန္မိခဲ့သည္ရွိေသာ္ ထိုအျပစ္တို႔မွ ေပ်ာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာ ေတာင္းပန္၀န္ခ် ကန္ေတာ့ ပါ၏ အရွင္ဘုရား။
၃။ ကိုယ္ေစာင့္နတ္၊ အိမ္ေစာင့္နတ္၊ ေတာေစာင့္နတ္၊ ေတာင္ေစာင့္နတ္၊ ၿမိဳ႕ေစာင့္နတ္၊ သာသနာေစာင့္နတ္ ႏွင့္ တကြ သတၱ၀ါအားလံုးတို႔အား ေဘးရန္ကင္း၍ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
၄။ ေရွးေရွးဘ၀ ယခုဘ၀ ျပဳျပဳသမွ် ဒါန၊ သီလ စေသာ ကုသိုလ္တို႔သည္ တပည့္ေတာ္တို႔၏ အလိုရွိအပ္ေသာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ရျခင္း၊ ေရာက္ျခင္း အက်ိဳးငွာ လွ်င္ျမန္စြာ ေက်းဇူးျပဳပါေစသတည္း။
၅။ ငါသည္ မုခ်ေသရမည္၊ အခ်ိန္ပိုင္းသာလိုေတာ့သည္ အေသမဦးမွီ ဉာဏ္ဦးေအာင္ က်ိဳးစားအားထုတ္ပါေတာ့မည္။



“ ကမၼဌာန္းေတာင္း ”

ကမၼဌာနံ ေမ ဘေႏၲ ေဒထ သံသာရ၀႗ ဒုကၡေတာ ေမာစနတၳယ
ဘေႏၲ - အရွင္ဘုရား၊ ေမ - ဘုရား တပည့္ေတာ္အား သံသာရ၀႗ ဒုကၡေတာ - သံသရာ ဆင္းရဲအတြင္းမွ ေမာစနတၳယ ကၽြတ္လြတ္ထြက္ေျမာက္ပါရျခင္းအက်ိဳးငွာ ကမၼဌာနံ - မဂ္ဉာဏ္၊ ဖိုလ္ေပါက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေသာ ကမၼဌာန္းတရားကို ေဒထ - ကရုဏာ ေမတၱာအားျဖင့္ ေပးသနားေတာ္မူပါဘုရား။


၀ိပႆနာအက်ိဳး

လက္ရွိခႏၶာ မတြယ္တာႏွင့္ ေနာင္လာဘ၀ မေတာင့္တဘဲ ေၾကာင့္ၾကဇြဲျဖင့္ အၿမဲမျပတ္ ၀ိပႆနာ ေလ့လာႀကိမ္ႀကိမ္ အာစိဏၰကံ ျဖစ္ေၾကာင္းဖန္မူ ထိုသိသူကား အယူမလြဲ ဂတိၿမဲ၏။

မီးစြဲေလာင္မွ ေရကိုတေသာ္ မရျဖစ္အင္ ပံုႏႈိင္းယွဥ္၍ မဂၢင္သေႏၶ တည္ၿမဲေနေအာင္ မေသခင္က ျပင္ဆင္ေတာက္ေလွ်ာက္ ေမ့မေပ်ာက္ႏွင့္ ေခၽြးေပါက္ယိုစီး ေသကာနီး၀ယ္ အၿပီးမုခ် မဂၢင္ရလိမ့္။

ကိစၥမေလွ်ာ္ အေၾကာင္းေပၚ၍ မေတာ္တဆ မဂ္မရဦး ဘ၀အစြန္ တမလြန္တြင္ ထူးခၽြန္အံ့ေလာက္ နတ္ျပည္ေရာက္၍ မေဖာက္မျပန္ ေသာတာပန္စစ္ဧကန္ျဖစ္မည္ မလစ္၀ိပႆနာ အက်ိဳးတည္း။ ေရာဂါႀကီးမႈ ၿငီးျငဴမရွိ ၿမဲဂတိႏွင့္ သတိမေမ့ ေသေန႔သိျပန္ မ်က္ျဖဴလန္၍ ျပင္းထန္ေၾကာဆြဲျမေနဘဲ ေသလည္းမေတာင့္တင္း သံုးရက္တြင္း၀ယ္ ပုတ္နံ႔ကင္းသည္ က်ိဳးရင္း၀ိပႆနာ တန္ခိုးတည္း။


မိစာၦဒိဌိျဖစ္ေၾကာင္းတရား (၈) ပါး

ခႏၶာ၊ အ၀ိဇၨာ၊ ဖႆ၊ သညာ၊ ၀ိတေကၠာ၊ အေယာနိေသာ၊ ဒုမၼိေႏၲာ၊ ပရေသာေဂါေသာ။


သမုတိသစၥာ (ပညတ္) မပယ္ေၾကာင္း (၈) ခ်က္

ကမၼႆကတာသမၼာဒိဌိ၊ ဟိရိၾသတၱပ၊ သဟသတၱိကဒါန၊ ပၪၥာနံ၊ ေမတၱာပို႔ရန္၊ အလွဴခံေရြးခ်ယ္ရန္၊ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိဉာဏ္၊ ေ၀ါဟာရ မပ်က္ရန္။

ေစာင့္ထိန္းရန္


အမႈမမ်ားစကားသိမ္းဆည္းေစာင့္ဆည္းဣေႁႏၵအိမ္ေနႏိုးၾကားအစားမႀကီးတစ္ေယာက္ထဲေန ဤေျခာက္ေထြ ျပည့္ေစေယာဂီမွာ။


သစၥာ(၄)ပါးအက်ဥ္းခ်ဳပ္

ျဖစ္ပ်က္သမွ် သခၤါရ ဒုကၡသစၥာမွတ္၊ျဖစ္ပ်က္ကိုပင္ ငါေကာင္ထင္ ခင္မင္သမုဒယမွတ္၊ ရုပ္၊ နာမ္ အားလံုးျဖစ္ပ်က္သုဥ္း ခ်ဳပ္ဆံုးနိဗၺာန္မွတ္၊ ခ်ဳပ္ဆံုးမႈတြင္ ဉာဏ္သက္၀င္ သိျမင္ မဂ္ဟုမွတ္။


ခႏၶာငါးပါးအက်ဥ္းခ်ဳပ္

ေဖာက္ျပန္၊ ခံစား၊ မွတ္သား၊ ျပဳျပင္၊ သိ၀ိဉာဏ္၊ ငါးအင္ခႏၶာမွတ္၊ သူမဟုတ္ ငါမဟုတ္ အဲဒါနာမ္ႏွင့္ရုပ္

တရားမရႏိုင္ * မစြန္႔ကာမ၊ ဆရာမရွိ၊ ၀ီရိယေလွ်ာ့၊ အားအင္ေပ်ာ့ကာ၊ လြန္စြာယူမွား၊    ဤ(၅)ပါး တရားမဂ္ဖိုလ္ ေ၀းသတည္း။
တရားရႏိုင္     *    ယံုၾကည္၊ က်န္းမာ၊ စိတ္ေျဖာင့္စြာျဖင့္ လြန္စြာအားထုတ္၊ နာမ္ႏွင့္ရုပ္ကို
                         ျဖစ္ခ်ဳပ္ဉာဏ္ျမင္ ဤ (၅) အင္ အမွန္ပင္ မဂ္ရေၾကာင္း။


တရားအတု (၁၀) မ်ိဳး
          ျဖစ္ပ်က္ျမင္က တိဟိတ္ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္၍ တရားအတု (၁၀) ပါး တစ္ပါးပါးက ခုဘ၀မွာပင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ပါလွ်င္ ဧကန္တရားထူးရမည့္ ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္ပါသည္။ တရားအတု(၁၀)ပါး၏ ပါဠိေတာ္အရာမွာ ၾသဘာေ၀စ ညာေဏစ ၀ိကမၼတိ ပႆဒၵိယာ သုေဓနစ ပဂၢေဟ ဥပဌာေနစ ကမၼတိတၾတေမဇၽၥတၱတာ နိကႏၲိလို႔ဆိုပါတယ္ အဓိပၸါယ္မွာ -

 ၁။ ၾသဘာသ            -         အေရာင္အဆင္း အလင္းေတြျဖစ္လာျခင္း
 ၂။ ဉာဏ                 -         ဉာဏ္ၾကည္လင္ေကာင္းမြန္လာျခင္း
 ၃။ ပီတိ                   -         ႏွစ္သက္မႈ ပီတိျဖစ္လာျခင္း
 ၄။ ပႆဒၶိ                -         ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး အထူးသျဖင့္ ၿငိမ္းေအးမႈရလာျခင္း
 ၅။ သုခ                    -         ထူးကဲစြာ ခ်မ္းသာလာျခင္း
 ၆။ အဓိေမာကၡ           -         တရားစစ္ တရားမွန္ ရၿပီဟု မိမိဘာသာ ယံုၾကည္စြာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း
 ၇။ ပဂၢဟ                  -         အားထုတ္မႈ ၀ီရိယအရင္ကႏွင့္မတူ ပိုလာျခင္း
 ၈။ ဥပဌာန               -         အထူးသတိေကာင္းလာျခင္း
 ၉။ တၾတမဇၽၥတၱတာ     -         စိတ္မျပားဘဲ သာယာျပစ္မွားမႈ မရွိေတာ့ျခင္း
 ၁၀။ နိကႏၲိ                -         ျဖစ္ေပၚလာတဲ့တရားအတုမ်ားအေပၚႏွစ္သက္ၿငိတြယ္တဲ့
                                        တဏွာျဖစ္လာျခင္း

( လကၤာေဆာင္ပုဒ္ )
အေရာင္အဆင္းဉာဏ္ပြင့္လင္း၍ျဖစ္ျခင္းပီတိၿငိမ္းေအးဘိသို႔သုခခ်မ္းသာသဒၶါယံုၾကည္ထုတ္သည့္၀ီရိယ ခဏျခင္းပင္သတိထင္ကာသာယာျပစ္မွားစိတ္မျပားဘဲတရားတို႔ကိုၿငိတြယ္ပို၍ မဂ္ဖိုလ္ဉာဏ္ႏွင့္ ေ၀းေလသတည္း။


ေကာသဗ ၻိယသုတ္ မဟာပစၥေ၀ကၡဏ (၇) ခ်က္ (၀ါ) ေသာတာပန္ အဂၤါ (၇) ပါး

ေသာတာပန္ ပုဂၢိဳလ္တြင္


(၁) ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စတဲ့ တရားမ်ားျဖစ္တိုင္း ေနာက္က ခ်က္ျခင္းသိ၍ ျဖစ္ေၾကာတိုသည္။
(၂) သိ သိျခင္း ၿငိမ္းေအးေအာင္ ႀကိဳးစားသည္ (၀ါ) တရားရႈပြားအားထုတ္သည္။
(၃)ျမတ္စြာဘုရားသာသနာမွာသာလွ်င္သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းတရားမရွိဟု
     ျပတ္သားစြာယံုၾကည္သည္။
(၄)မပယ္ႏိုင္ေသးေသာကိေလသာေၾကာင့္အျပစ္ကိစၥတစ္ခုခုက်ဴးလြန္မိပါကမိမိက
     မွန္သည္ျဖစ္ေစမွားသည္ျဖစ္ေစ ၀န္ခ် ေတာင္းပန္၍ ေျပၿငိမ္းေအာင္ လုပ္သည္။
(၅)ကိစၥႀကီးငယ္ရွိလို႔မိမိအတြက္ျဖစ္ေစ၊သူတစ္ပါးအတြက္ျဖစ္ေစလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သည့္
     အခါမ်ားတြင္သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ အပ်က္မခံေတာ့ပါ။
     လံုၿခံဳေအာင္ ထိန္းသိမ္းသည္။
     (ဥပမာ)ႏြားသားအမိျမက္စားတဲ့အခါႏြားမႀကီးသည္ျမက္လဲစား၍ႏြားကေလးကိုလည္း
     မ်က္ေစ့ေအာက္ကအေပ်ာက္မခံသလို ကိစၥလဲ ေဆာင္ရြက္သည္။
     သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ လဲ မပ်က္ေအာင္ သတိထား ထိန္းသိမ္းသည္။
(၆)ခႏၶာ၊အာယတန၊ဓါတ္၊ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၊သစၥာစေသာတရားေတာ္မ်ားကိုနာယူရာတြင္
     အာရံုတစ္ပါးစိတ္မျပားဘဲ ရိုေသစြာ နာယူသည္။
(၇)တရားေတာ္မ်ားကိုနာၾကားၿပီးတဲ့အခါ၀မ္းေျမာက္၍မဆံုးၾကည္ညိဳလို႔မဆံုးတၿပံဳးၿပံဳးႏွင့္ျပန္၍
     ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္လွ်က္ေနသည္။

(လကၤာေဆာင္ပုဒ္)
ျဖစ္ေၾကာတိုလွ်က္၊ျဖစ္ပ်က္ရႈခါ၊ဒို႔သာသနာသာထြက္စရာရွိေျပာလိုဘိ၏။
ရွိၿပီးသိကၡာေစာင့္ပံုမွာကားႏြားသားအမိ၊ျမက္စားဘိသို႔၊နာသည့္တရားမျပားအာရံု၊သဒၶါထံုကာ၊ပီတိျဖာလွ်က္၊
၀မ္းသာမဆံုး၊ ေျပာမဆံုးကာ၊ သူျဖစ္ပြားသည္၊ မွတ္သားၾက ေသာတာပန္ လကၡဏာ (၇) ျဖာတည္း။
ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ဥပနိႆယ အတိုင္းစီစဥ္ပါသည္။

“ ကၽြႏ္ုပ္ ထံေရာက္ရွိလာေသာ ဓမၼလက္ေဆာင္ အားျပန္လည္မွ်ေ၀ပါသည္။ ”